Ὁ ἐπιφανής, λόγιος καὶ πολυγραφώτατος κληρικός, π. Κωνσταντῖνος Καλλίνικος, ὁ ὁποῖος ἔδρασε κυρίως τὸ πρῶτο ἥμισύ του20 αἰῶνος(κοιμήθηκε27 Ὀκτωβρίου1940), στὸ περίφημο κυριακοδρόμιο τοῦ«Πρακτικαὶ ὁμιλίαι», μιλώντας γιὰ τὸ βάπτισμα, λέγει ὅτι ἀπαραίτητος ὅρος τελέσεως τοῦ εἶναι ἡ πίστη τοῦ μέλλοντος νὰ βαπτισθεῖ στὸ Χριστό. Καὶ ὅτι στὸν νηπιοβαπτισμὸ τὴν πίστη τοῦ νηπίου ἀντικαθιστᾷ ἡ πίστη τῶν γονέων καὶ μάλιστα τοῦ ἀναδόχου καὶ χρειάζονται«ἐνδελεχεῖς προσπάθειαι ἀμφοτέρων(γονέων καὶ ἀναδόχου) διὰ νὰ ἐπιτευχθῆ ἡ κατὰ Χριστὸν ἀνάπτυξις καὶ ἐνηλικίωσις τοῦ φωτισθέντος νηπίου». Συνεχίζοντας ὁ π. Κῶν|νὸς Καλλίνικος καὶ μιλώντας γιὰ τὸ πόσο ὑπεύθυνο καὶ σοβαρὸ εἶναι τὸ ἀξίωμα καὶ λειτούργημα τοῦ ἀναδόχου λέγει τὰ ἑξῆς ἀξιοπρόσεκτα:

  «Ἠμεῖς συνήθως φρονοῦμεν, ὅτι πᾷς τὶς δύναται νὰ γίνῃ ἀνάδοχός του τέκνου μας, ἀρκεῖ νὰ ἔχῃ ὀλίγον ἢ πολὺ χρῆμα, διὰ νὰ μᾶς συντρέχῃ εἰς τᾶς ὑλικᾶς μας ἀνάγκας ἀδιάφορον ἂν εἶναι ἀνήθικος, ἄθρησκος, ἀλλόδοξος. Μάλιστα! Τελευταίως ἠρχίσαμεν καὶ ἀλλοδόξους νὰ καθιστῶμεν ἀναδόχους τῶν παίδων μας!

  Ἀλλὰ τί κάμνεις ὢ ἄνθρωπε; Εἰς παραλύτους χεῖρας ἐμπιστεύεσαι τὸ τέκνον σου; Τὸν τυφλὸν καθιστᾷς χειραγωγόν του; Τὸν νοσοῦντα τοῦ φέρεις ὡς ἰατρόν;Ὁ ἀνάδοχος πρέπει νὰ εἶναι, ὡς εἶπεν ὁ ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης, «μεμυημένος τὰ θεία, ἀγαθὸς παιδαγωγός, θεῖος πατήρ, σωτηρίας ἱερᾶς ἀνάδοχος, ἄνθρωπος τίμιος πρέπει νὰ εἶναι, σεβόμενος τὸν λόγον, τὸν ὁποῖον ἀπέναντι τοῦ Θεοῦ ἔδωκεν παρακολουθῶν ἀδιαπτώτως τὸν βίον τοῦ πνευματικοῦ του τέκνου ὡς πατήρ, καὶ πλέον ἢ πατήρ». Ἰδοὺ ὁποῖος ὀφείλει νὰ εἶναι ὁ ἀνάδοχος, ὁ δυνατὸς αὐτὸς «ἄνθρωπος, ὅστις ὅταν ταραχθῆ τὸ ὕδωρ, θὰ βάλῃ τὸ τέκνον μας εἰς τὴν κολυμβήθραν» σέλ.297.

  Οἱ «Πρακτικαὶ ὁμιλίαι» ἂν καὶ ἐξεδόθησαν ἀργότερα, ἐλέχθησαν τὸ πρώτον εἰς τοὺς ναοὺς τοῦΠέραν, εἰς τὴν Κωνσταντινούπολη, τὸ1894.Δηλαδὴ ἀπὸ τὸ1894 ἔχουμε μαρτυρία ὅτι ὑπῆρχε ἡ κακίστη συνήθεια νὰ ἔχουμε ἀναδόχους ἀκόμη καὶ ἀλλοδόξους!!! Προφανῶς αὐτὸ γινόταν καὶ νωρίτερα. Ὁ Ἀθανάσιος ὁ Πάριος(1721-1813), ὁ ὁποῖος τὸ1994 ἀναγνωρίσθηκε ἐπίσημα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία μας ὡς ἅγιος, καὶ ποὺ μαζὺ μὲ τὸν Μακάριο ἐπίσκοπο Κορίνθου καὶ τὸν ἅγιο Νικόδημο τὸν Ἁγιορείτη ὑπῆρξαν οἱ κορυφαῖες θεολογικὲς προσωπικότητες τοῦ18ου αἰῶνος καὶ συνέχισαν τὸ ἔργο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ(τοῦ14ου αἰῶνος), σὲ λόγοποὺ ἐξεφώνησε τὴν Β΄ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν τοῦ1759 ἣ τοῦ1768, στὴ Θεσσαλονίκη, λέγει μεταξὺ ἄλλων καὶ τὰ ἑξῆς: «…διὰ τοῦτο λοιπὸν καὶ εἰς τὴν Ρώμην οἱ Ἀνατολικοί' διὰ τοῦτο καὶ συνοικέσια μὲ τοὺς παπιστᾶς' διὰ τοῦτο καὶ Φράγκοι τῶν Ρωμαίων γίνονται ἀνάδοχοι' διὰ τοῦτο ἱερεῖς Ἀνατολικοὶ καὶ στεφανώνουσι καὶ θάπτουσιν, ὄχι μονάχα Λατίνους ἀλλὰ καὶ τοὺς Λουθηροκαλβινιστᾶς' διὰ τοῦτο τόσα καὶ τόσα ἄλλα κατεγνωσμένα καὶ ἀξιοκατάκριτα…»(Μακαρίου Χρυσοκεφάλου, Λόγοι πανηγυρικοὶ ἴδ΄, ἐκδόσεις Ρηγοπούλου, Θεσσαλονίκη 1989, σέλ.560). Ὁ Ἀθανάσιος ὁ Πάριος λοιπὸν ἀναφέρει ὅτι καὶ τὸν18ο αἰῶνα εἴχαμε ἀλλοδόξους ἀναδόχους. Ἀσφαλῶς ὑπάρχουν καὶ μαρτυρίες ἄλλων ἐκκλησιαστικῶν συγγραφέων γι’ αὐτὰ καὶ γιὰ προγενέστερες ἐποχές. Πάντως στὰ ὅσα ἀναφέρει ὁ π. Κῶν|νὸς Καλλίνικος καὶ ὁ Ἀθανάσιος ὁ Πάριος, φαίνεται ἡ πλήρη ἐξαχρείωση καὶ ὁ πλήρης ἐξευτελισμὸς τοῦ θεσμοῦ τοῦ ἀναδόχου. «Ἀνήθικοι, ἄθρησκοι, ἀλλόδοξοι», ἀρκεῖ νὰ εἶχαν λίγο χρῆμα, ἐλαμβάνοντο ὡς ἀνάδοχοι. Δυστυχῶς ἡ κατάσταση συνεχίζεται ὁλόϊδια καὶ στὶς μέρες μας. Τὸδὲ φοβερό, παρουσία ἐπισκόπων καὶ πατριαρχῶν ἀκόμη, τελοῦνται μυστήρια σὲ παροικίες τοῦ ἐξωτερικοῦ μὲ ἀναδόχους ἀλλόδοξους, γιὰ λόγους διπλωματικούς, οἰκονομικούς, κοινωνικούς. Καὶ ὁ μὲν λαὸς μπορεῖ νὰ ἀγνοεῖ ἢ καὶ νὰ πιέζει μερικὲς φορὲς γιὰ τοὺς λόγουςποὺ προαναφέραμε, οἱ ποιμένες ὅμως γιατί δὲν διαφωτίζουν καὶ γιατί ἐνδίδουν ἂν δὲν ὑποδαυλίζουν οἱ ἴδιοι αὐτὲς τὶς καταστάσεις;