Φιλοκαλία ανθρώπου.

Ο άνθρωπος γενικά, άνδρας και γυναίκα αλλά ειδικά η γυναίκα, είναι φίλος του κάλλους, και μάλιστα εραστής παράφορος. Θέλει να είναι όμορφος, εμφανίσιμος, ελκυστικός και κάνει τα πάντα για να το πετύχει. Το κακό όμως είναι ότι το ενδιαφέρον του για το κάλλος περιορίζεται στο εξωτερικό και σωματικό κάλλος και αδιαφορεί παντελώς για το εσωτερικό και αθέατο κάλλος της ψυχής. Ξεχνά ότι είναι «γη και σποδός», ξεχνά ότι κάθε ομορφιά «ως άνθος μαραίνεται και ως όναρ παρέρχεται» είτε από την αρρώστια είτε από τα γηρατειά, ξεχνά ότι «ουδέν το φαινόμενον αιώνιον».

Επίσης το λάθος του είναι ότι και για το εξωτερικό και σωματικό κάλλος πιστεύει ότι τα απαραίτητα είναι το make up, το κραγιόν, οι βαφές μαλλιών και νυχιών, τα κοσμήματα, οι πολυτελείς τουαλέτες. Ή σε μια πιο σωστή επένδυση της προσωπικότητάς του θεωρεί ότι συμβάλλει ο πλούτος, η δόξα, η μόρφωση, ο πολιτισμός, η τέχνη, οι δημόσιες σχέσεις, οι image makers.

Ο Θεός, χωρίς να μας απαγορεύει τη λογική φροντίδα για το εξωτερικό και θεατό κάλλος του σώματος μας, μας υπενθυμίζει ότι το πιο σπουδαίο ρούχο είναι ο χιτώνας της χάριτος του Θεού· τη πιο μεγάλη λάμψη και επιβολή και το πιο σπουδαίο γόητρο μας το προσφέρει το άκτιστο φως και η πανοπλία του Θεού (Εφεσ. 6, 10-17). Ο Αδάμ και η Εύα, πριν την πτώση, ήταν μεν γυμνοί από ρούχα αλλά ήταν ντυμένοι με το άκτιστο φως και είχαν έκπαγλη ομορφιά. Μετά τη πτώση όμως γυμνοί από τη θεία χάρη νιώσανε την ανάγκη των ρούχων. Γι’ αυτό ο Χριστός προτρέπει στην ακολουθία του βαπτίσματος τους νεοφώτιστους, που μόλις ελευθερώθηκαν από τη δουλεία του σατανά, να ντυθούν το Χριστό· «όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε, Χριστόν ενεδύσασθε».

Εκτός των ανωτέρω όμως ο Θεός μας προτρέπει και μας κατευθύνει συνεχώς να έχουμε ουσιαστική, συνεχή και επίμονη φροντίδα για το κάλλος της ψυχής, το οποίο παραμένει εν Χριστώ άφθαρτο και αιώνιο. Δεν είναι τυχαίο ότι η συλλογή πνευματικών κειμένων διαφόρων νηπτικών πατέρων, που δημιούργησε ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, ονομάστηκε «Φιλοκαλία». Ενδιαφέρεται λοιπόν η Εκκλησία μας και οι πατέρες για το κάλλος και συνιστούν μάλιστα και πολλά καλλυντικά και μεθόδους που θα το αποκτήσουμε. Δεν περιορίζουν όμως το ενδιαφέρον τους στο σωματικό και πρόσκαιρο κάλλος αλλά επιμένουν στο ψυχικό και αιώνιο.

Η αγία Αικατερίνη είναι ανάμεσα στους αγίους της Εκκλησίας μας, που ενώ ήταν πανέμορφη και ελκυστικώτατη, δεν την απορρόφησε η φροντίδα για την εξωτερική της ομορφιά ούτε ειδωλοποίησε το σώμα της σαν το μυθικό Νάρκισσο· ενώ ήταν πανέξυπνη και πάνσοφη δεν απολυτοποίησε την εξυπνάδα της ούτε θεοποίησε τη γνώση που είχε. Αντίθετα, αν και είχε άφθαστη και ασυνήθιστη ομορφιά, όπως και μόρφωση περίφημη και θαυμαστή και υλικό πλούτο σπάνιο, αγωνίστηκε να βρει την όντως ομορφιά, την όντως γνώση και τους θησαυρούς τους ουράνιους. Πλήθος οι μνηστήρες που την περικύκλωναν, αμέτρητες οι προτάσεις γάμου, πρωτοφανείς για γυναίκα της τότε εποχής οι προσκλήσεις σε πνευματικά συνέδρια και όμως η Αικατερίνη πήρε το δύσκολο και γεμάτο θυσίες και κινδύνους δρόμο, για να φθάσει στον ωραιότατο νυμφίο Χριστό, στο όντως εραστό κάλλος, στο «θησαυρόν των αγαθών και ζωής χορηγόν», στον παντογνώστη αλλά και χορηγό της όντως σοφίας τον Θεάνθρωπο Χριστό.

Η πανεύφημος νύμφη του Χριστού και πολιούχος της μοναστικής πολιτείας του Σινά, γέννημα και θρέμμα της θρυλικής και ονομαστής Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου, με τη θαυμαστή γνώση της αλλά και τα χαρίσματα του αγίου Πνεύματος που έλαβε μετά τη βάπτισή της, κατόρθωσε επιπλέον να φιμώσει «τους σοφούς των ασεβών» σε συζήτηση που είχε μαζί τους στο παλάτι, αλλά και να τους προσηλυτίσει στην εν Χριστώ αλήθεια και μάλιστα να τους καθοδηγήσει στο εν Χριστώ μαρτύριο.

Το ίδιο πέτυχε και στο καιρό που ήταν φυλακισμένη. Κατήχησε στρατιώτες, αυλικούς περίπου 200 άτομα και την ίδια τη σύζυγο του επάρχου όπως και τον στρατηγό του Πορφυρίωνα, και τα στερέωσε στην εν Χριστώ πίστη και αγάπη, ώστε να αντέξουν και να υπομείνουν το μαρτύριο. Έτσι 150 σοφοί και 200 στρατιώτες και αυλικοί μαζί με τη γυναίκα του επάρχου και το στρατηγό Πορφυρίωνα είναι οι καρποί των ενεργειών της αλλά και το αποτέλεσμα της εκπληκτικής επίδρασης της φωτεινής και απαράμιλλης προσωπικότητάς της.

Αποτέλεσμα της ζωής της και των ενεργειών της ήταν να μαρτυρήσει και η ίδια με φοβερά βασανιστήρια και στο τέλος να αποκεφαλιστεί.

Στις μέρες μας η γυναίκα έχει ως επί το πλείστον ως καθοδηγούς της  τους σχεδιαστές της μόδας, τους αισθητικούς και τα ινστιτούτα ομορφιάς, τις γυναίκες του εν γένει θεάματος, τραγουδιού και των κοσμικών σαλονιών. Αυτές βλέπει, μ’ αυτές μαγνητίζεται, μ’ αυτές ξεσαλώνεται και σαχλοποιείται. Καιρός ν’ αναζητήσει πρότυπα και ινδάλματα που να την εμπνεύσουν και να την καθοδηγήσουν στην αναζήτηση απλών μεθόδων και μέσων, για την περιποίηση του σώματος και την όσο το δυνατόν διατήρηση του σωματικού κάλλους, αλλά κυρίως να την εμπνεύσουν και να την καθοδηγήσουν στην απόκτηση του ψυχικού κάλλους. Ας παύσει επιτέλους να είναι το πανομοιότυπο image της γυναίκας του κόσμου. Ίδια και απαράλλαχτη χωρίς καμμιά ιδιαιτερότητα και διαφορά.

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ

ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ