Ο Σώτος Χονδρόπουλος, ο λογοτέχνης βιογράφος του αγίου Νεκταρίου επισκόπου Πενταπόλεως, περιγράφει στο γνωστό βιβλίο του «Ο άγιος του αιώνα μας» την ραγδαία άνοδο στα εκκλησιαστικά αξιώματα του αγίου.

Χειροτονήθηκε το 1886 ιερέας του Υψίστου, κήρυκας και εξομολόγος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας στον πατριαρχικό ναό του αγίου Σάββα στην Αλεξάνδρεια από τον προστάτη του πατριάρχη Σωφρόνιο, αφού τελείωσε με την υποστήριξη εκείνου τις θεολογικές του σπουδές στην Αθήνα.

Έπειτα από πέντε μήνες έλαβε το οφφίκιο του αρχιμανδρίτη στο ναό του αγίου Νικολάου στο Κάιρο από τα χέρια του μητροπολίτου Νουβίας και ευθύς αμέσως του ανέθεσαν καθήκοντα ιεροκήρυκα και γραμματέα του πατριαρχείου στη μεγάλη αραβική πρωτεύουσα.

Σε δύο μήνες τον κάνουν πατριαρχικό επίτροπο.

Κι έπειτα από κάμποσους μήνες σχετικής προσφοράς, στις 15 του Γενάρη του 1889, «έκρουσε την θύρα της ψυχής» και η πιο τιμητική προαγωγή, κι έγινε δεσπότης Πενταπόλεως, μετά το ξαφνικό θάνατο του Μητροπολίτου Νείλου. Αυτό ήταν κάτι που δεν το είχε βάλει καν στο νου του, δεν το ζήτησε και δεν το περίμενε.

Στον ίδιο πατριαρχικό ναό του αγίου Νικολάου στο Κάιρο, τον ναό που ο ίδιος σαν πατριαρχικός επίτροπος αγωνίστηκε να τον εξωραΐσει και να τον αγιογραφήσει, χειροτονήθηκε επίσκοπος με βυζαντινή μεγαλοπρέπεια αλλά και απλότητα από τον πατριάρχη Σωφρόνιο και δύο άλλους μητροπολίτες, τον πρώην Κερκύρας Αντώνιο και τον Σιναίου Πορφύριο.

Η ραγδαία αυτή εξέλιξη μπορούσε να τον ζαλίσει και να τον παραδώσει στις φλόγες του εγωισμού και της υπεροψίας. Γι’ αυτό και ο Νεκτάριος για ένα διάστημα δεν έβαζε μπουκιά στο στόμα του, δεν έπινε ούτε νερό. Έγερνε στα γόνατα και διάβαζε με κατάνυξη τον κανόνα του αγίου Ανδρέα Κρήτης κι απόμενε στιγμές-στιγμές να κλαίει να παρακαλεί τη θεϊκή αντίληψη και βοήθεια. Ω γιατί τάχα να τον παραδεχθεί και να τον αγαπήσει τόσο και ο πατριάρχης και ο λαός. «Άνθρωπος, άνεμος, παρερχόμενος και μη επιστρέφων...». Ασήμαντος, χωματένιος, ευεργετημένος «τα μέγιστα» από τον Σωτήρα Κύριο. Αλλοίμονο αν λησμονιόταν και ξέφτιζε τον όρκο του, αν επαναπαυόταν σε δάφνες, αν στρωνόταν στα θέλγητρα του κόσμου τούτου. Καλύτερα να μην είχε γεννηθεί.

Ο πατέρας του χωρικός από τη Συλημβρία και απλοϊκός δουλευτής, συνήθιζε με την άδολη σκέψη του να λέει· «Κάλλιο, γιε μου να είμαι στάρι παρά διαμάντι». Τι λες παπάκη αποκρινόταν τα παιδιά του. «Εμείς θέλουμε να είμαστε διαμάντι». Και κείνος τους συμβούλευε ξανά· «Όποιος κουτάβια μου, σκαρφαλώνει κι ανεβεί και φτιάχνει, θέλει δε θέλει, κάνει σαματά κι έτσι σέρνει καταπάνω του ευχές αλλά και κατάρες».

Ευχές και κατάρες! Να το τίμημα της ανόδου και της διακρίσεως. Και πράγματι οι κληρικοί του πατριαρχείου ενοχλημένοι από την άνοδό του διαδίδουν ότι ετοιμάζεται να εκπαραθυρώσει τον πατριάρχη Σωφρόνιο και να γίνει αυτός πατριάρχης. Έτσι ο πατριάρχης πιστεύοντας στις συκοφαντίες το επόμενο έτος στις 3-3-1890 τον παύει από όλες τις θέσεις και στις 11-7-1990 τον διώχνει από την Αίγυπτο.

Ραγδαία άνοδος, αλλά και ραγδαία κάθοδος! Κι αυτό θα συνεχιστεί και στην υπόλοιπη ζωή του. Η κάθοδος όμως και οι διάφορες συκοφαντίες και διώξεις και καταγγελίες και αγωγές στο σχέδιο του Θεού και στη θεία του πρόνοια αξιοποιούνται κατάλληλα και σωστα. Αυτές θα κάνουν τον Νεκτάριο άγιο της Εκκλησίας και θα τον στερεώσουν στη συνείδησή της και στην αιωνιότητα ως αγαπημένο και εκλεκτό του Θεού. Συνεπώς ας προσπαθούμε να γίνουμε διαμάντι χωρίς να φοβόμαστε τις συκοφαντίες και τις διώξεις και τις εκπτώσεις θέσεων σ’ αυτή τη ζωή, διότι μας καθιστούν διαμάντι πολύτιμο και ατίμητο στην αιώνια ζωή. Ας λέμε παντού και πάντοτε· «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν».

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ

ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ