Ἕναςποιητής, ἕνας συγγραφεὺς ἕνας λογοτέχνης, μπορεῖ νὰ διδάξει τὸν κόσμο, νὰ τὸν μορφώσει, νὰ τὸν καλλιεργήσει αἰσθητικά. Οἱ ἅγιοι δὲν τὸν μορφώνουν μόνο, δὲν τὸν διδάσκουν, ἀλλὰ καὶ τὸν βοηθοῦν καὶ τὸν ἀγαποῦν. Οἱ ἅγιοι ὑποφέρουν μαζί μας, γιὰ μᾶς, καὶ ἀντὶγιὰ μᾶς. Παίρνουν ἐπάνω τοὺς τὸ φορτίο μας καὶ τὸν πόνο μας. Κανένας ποιητὴς ὅσο μεγάλος κι ἂν εἶναι, καμμία ἰδιοφυία δὲν μπορεῖ νὰ πεῖ ὅπως ὁ μακάριος πατὴρ Ἀγάθων' «Ἐάν μου ἦταν δυνατὸ νὰ βρῶ ἕνα λεπρό, πολὺ εὐχαρίστως θὰ τοῦ ἔδινα τὸ σῶμα μου καὶ θὰ ἔπαιρνα τὸ δικό του».

  Οἱ ἅγιοι ἀγαποῦν τοὺς πάντες. « Ἔχουν μία διάθεση ἀγάπης πρὸς ὅλο τὸ ἀνθρώπινο γένος. Ἡ τέλεια ἀγάπη δὲν διαιρεῖ τὴν ἑνιαία ἀνθρώπινη φύση ἀνάλογα μὲ τὶς διαφορετικὲς γνῶμες καὶ κρίσεις ποὺ ὑπάρχουν γιὰ ἕνα ἕκαστο τῶν ἀνθρώπων. Ἀποβλέποντας στὸ ἑνιαῖο της ἀνθρώπινης φύσεως ὅλους τους ἀνθρώπους ἐξ ἴσου ἀγαπᾷ. Τοὺς μὲν σπουδαίους ὡς φίλους, τοὺς δὲ φαύλους ὡς ἐχθρούς. Εὐεργετεῖ, μακροθυμεῖ, καὶ ὑπομένει τὰ παρ’ αὐτῶν ἐπαγόμενα χωρὶς νὰ σκέπτεται τὸ κακό' ἀλλὰ καὶ πάσχει ὑπὲρ αὐτῶν ἐὰν τὸφέρουν οἱ περιστάσεις, ὥστε ἐὰν εἶναι δυνατὸν καὶ αὐτοὺς νὰ τοὺς κάνει φίλους. Ἐὰν δὲ δὲν τὸ πετύχει, δὲν ἀλλάζει τὴ διάθεση, προσφέροντας πάντοτε τοὺς καρποὺς τῆς ἀγάπης ἐξ ἴσου πρὸς ὅλους τους ἀνθρώπους»(Μάξιμος ὁ ὁμολογητής, Κεφάλαια περὶ ἀγάπης).

  Στοὺς μεγάλους ποιητές, συγγραφεῖς, λογοτέχνες, φανερώνεται ὁ ἄνθρωπος μὲ τὶς φυσικές του δυνάμεις καὶ τὰ φυσικὰ τοῦ τάλαντα καὶ τὶς ἱκανότητες. Στοὺς ἁγίους φανερώνεται ὁ Θεός. «Ἐὰν ζητήσουμε τὸ Θεὸ θὰ μᾶς φανερωθεῖ. Καὶ ἂν θελήσουμε νὰ τὸν ἔχουμε σύντροφο, θὰ μείνει μαζί μας».(Γεροντικό, διδαχὴ ἁγίου Ἀρσενίου)

  Τὸ μοναδικὸ καὶ ἀληθινὸ μεγαλεῖο τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ἁγιότητα. Οἱ μεγάλοι ποιητὲς καὶ λογοτέχνες εἶναι μεγάλοι γιὰ ὅσους εἶχαν τὴν εὐτυχία νὰ διαβάσουν τὰ βιβλία τους. Ἀλλὰ ἕνας ἅγιος δὲν ἔχει τὴν ἀνάγκη νὰ μεταφρασθεῖς καὶ νὰ διαβαστεῖ γιὰ νὰ εἶναι μεγάλος. Ἕνας ἅγιος εἶναι ἑνωμένος μὲ τὸ Θεό. Εἶναι φορέας τοῦ Θεοῦ. Καὶ ὁ Θεὸς βρίσκεται παντοῦ καὶ πάντοτε καὶ γιὰ ὅλους. Χωρὶς νὰ τὸ ἔχουν μεταφράσει, διαβάσει, δεῖ ἢ γνωρίσει. Ὁ Θεὸς εἶναι γιὰ τὸν κακὸκαὶ τὸν καλό' γιὰ τὸν μεγάλο καὶ τὸν μικρό' τὸν νικητὴ καὶ τὸν ἡττημένο. Καὶ ὁ ἅγιος εἶναι ὅλα καὶ παντοῦ καὶ πάντοτε. Καὶ τὸ μεγαλεῖο τους δὲν ἔχει ὅρια ὅπως δὲν δέχεται καὶ σύγκριση. Διότι τίποτε καὶ κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ συγκριθεῖ μὲ τὸ Θεὸ καὶ ἐκείνουςποὺ τὸν φέρουν μέσα τους.

  Χάρις στοὺς ἁγίους, ἡ ὄσμωση μεταξὺ οὐρανοῦ καὶ γῆς γίνεται πραγματικότητα. Διότι ὁ Θεὸς ἔγινε ἄνθρωπος γιὰ νὰ μπορέσει ὁ ἄνθρωπος νὰ γίνει Θεός. Κατέβη ἀπὸ τὸν οὐρανὸ γιὰ ν’ ἀνεβοῦμε ἐμεῖς. Ἔγινε σαρκοφόρος γιὰ νὰ γίνουμε θεοφόροι καὶ πνευματοφόροι.

  Τὸ κεφάλι τῶν ποιητῶν, λογοτεχνῶν, ἡρώων, ἀθλητῶν, μπορεῖ νὰ στεφθεῖ μὲ στεφάνι ἀπὸ λουλούδια. Μὲ χρυσό, ἀσημένιο, ποικιλμένο μὲ πολύτιμους λίθους στέμμα. Ὅλα αὐτὰ τὰ ὑλικὰ ὅμως εἶναι φθαρτὰ καὶ κατασκευασμένα. Τὸ κεφάλι τῶν ἁγίων ἔχει φωτοστέφανο. Δηλαδὴ ἄκτιστο φῶς, ἄκτιστη δόξα τὸ στολίζει. Ἄφθαρτα καὶ ἀκατασκεύαστα ὑλικά!

  Τὴν ἀξία τῶν ἁγίων καὶ τὴν ἀσύγκριτη ὑπεροχὴ τοὺς ἔναντι τῶν οἱονδήποτε ἐπιφανῶν ἀνδρῶν τὴν ἀντιλαμβανόμεθα ὅταν σκεφθοῦμε τί σημαίνει τελειότητα στὸν χριστιανισμό. Τελειότητα στὴν ἀνθρώπινη λογικὴ ἔχει μία στατικότητα. Ἡ τελειότητα εἶναι ἕνα πρᾶγμα ποὺ τελειώνει, παρατηρεῖ ὁ Γρηγόριος Νύσσης, σύμφωνα μὲ τὶς ἑλληνικὲς ἀντιλήψεις. Στὸν χριστιανισμὸ ὅμως ἡ τελειότητα εἶναι ἀτέλεστος. Εἶναι μία ἀτέλειωτη πορεία πρὸς τὰ μπρός. Εἶναι μία συνεχὴς πρόοδος. Ἡ φύση τῶν ἀγγέλων καὶ τῶν ψυχῶν δὲν γνωρίζει ὅρια καὶ τίποτα δὲν τὴν ἐμποδίζει νὰ προοδεύει συνεχῶς. «Ἡ τελειότης ὄροις οὐ διαλαμβάνεται. Τῆς δὲ ἀρετῆς εἰς ὄρος ἐστι, τὸ ἀόριστον. Ἐπὶ δὲ τῆς ἀρετῆς παρὰ τοῦ ἀποστόλου ἕνα τελειότητος ὄρον ἐμάθομεν, τὸ μὴ ἔχειν αὐτὴν ὄρον». (Γρηγόριος Νύσσης).

  Ἡ κοσμικὴ τελειότητα, ὅπως ἤδη ἀναφέραμε, ἔχει ὅρια. Γι’ αὐτὸ ὁ θαυμασμός μας εἶναι σχετικός. Μπροστὰ ὅμως σ’ ἕνα ἅγιο ἡ ἔκστασή μας δὲν περιορίζεται. Πέφτουμε στὰ γόνατα, σκύβουμε, ἀκουμπὰ τὸ μέτωπο στὸ χῶμα ποὺ μαρτύρησε ὁ ἅγιος ἢ ποὺ εἶναι θαμμένος. Φιλοῦμε τὸ χῶμα ἢ τὸ ξύλο πάνω στὸ ὁποῖο εἶναι ζωγραφισμένος ἢ τὰ ὀστά του ποὺ περικλείουν ἀκόμη ζωὴ καὶ δύναμη. Ζητοῦμε βοήθεια, συμπαράσταση καὶ προστασία.

  Ἕνας ἅγιος δὲν εἶναι μεγάλος μόνο ἐπὶ τῆς γῆς ἀλλὰ ἐπίσης καὶ στὸν οὐρανό. Ἕνας ἅγιος δὲν εἶναι μεγάλος μόνο στοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ κόσμου. Εἶναι μεγάλος στὴν αἰωνιότητα…Ἡ ὀμορφιά του, ἡ ἀγάπη του, καὶ τὸ μεγαλεῖο τοῦ προέρχονται ἀπὸ τὸ Θεό. Χωρὶς ὅρια…Δὲν μπορεῖ συνεπῶς νὰ συγκρίνει κανεὶς τὸν τέλειο κατὰ κόσμο καὶ τὸν ἅγιο. Κι ἕνας ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι πραγματικὰ μεγάλος, ὅσο μεγάλος κι ἂν ὑπῆρξε ἐπὶ τῆς γῆς, ἂν δὲν εἶναι ἅγιος.

  Τὸ ἀνωτέρω κείμενο εἶναι τοῦ Ρουμάνου ἱερέως καὶ λογοτέχνουVirgil Georghiou παρμένο ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ' «Ἕνα ὄνομα γιὰ τὴν αἰωνιότητα». Στὸ βιβλίο αὐτὸ συνυφαίνεται ἡ θεολογία μὲ τὴν λογοτεχνία. Ὑπέροχο ἀνάγνωσμα' τέλειο αἰσθητικά' καὶ πολλαπλῶς ὠφέλιμο ψυχικά. Τὸ συνιστοῦμε ἐκθύμως καὶ μάλιστα στοὺς νέους.

  Γιὰ τὴν ἀντιγραφή'