Εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου.
Η Εκκλησία μας γιορτάζει το γεγονός της αφιερώσεως της Παναγίας μας από τους γονείς της στο ναό του Σολομώντος και την είσοδό της στο πιο ιερό και άδυτο μέρος του ναού· εις τα άγια των αγίων. Εκεί που βρισκόταν το χρυσό θυμιατήριο, η κιβωτός της διαθήκης, το χρυσό κιβώτιο δηλαδή, που είχε τη στάμνα με το μάννα που έτρεφε τους Ιουδαίους στην έρημο, την ράβδο του Ααρών που βλάστησε και τις πλάκες του νόμου που παρέλαβε ο Μωυσής στο Σινά, εκεί που Χερουβίμ κάλυπταν με τα φτερά τους την αγία κιβωτό. Εκεί λοιπόν που φυλασσόταν τα πιο πολύτιμα και ιερά αντικείμενα της Παλαιάς Διαθήκης, εκεί εισχωρεί η Παναγία μας, που επρόκειτο να γίνει αργότερα ο καθαρώτατος ναός του Σωτήρος. Που επρόκειτο με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος να σαρκωθεί μέσα της ο Χριστός μας. Τι μεγάλης τιμής αξιώθηκε η Παναγία! Ποίων θείων δωρεών απόλαυσε!
Πρέπει όμως να πούμε ότι σύμφωνα με τη διδασκαλία των πατέρων της Εκκλησίας μας ο κάθε χριστιανός, ο κάθε πιστός κι αυτός αφιερώνεται από τους γονείς του στο Θεό κατά ένα παράλληλο τρόπο. Κι αυτός απολαμβάνει ανείπωτες και μεγάλες δωρεές. Ας το δούμε αυτό αναλυτικά.
Α΄. Η αφιέρωση του κάθε πιστού στο ναό, όπως αφιερώθηκε και η Παναγία μας.
Η αφιέρωση αυτή γίνεται κατά στάδια με τις ευχές της Εκκλησίας. Γεννιέται το μωρό κι αμέσως την πρώτη μέρα της γεννήσεως έρχεται ο ιερεύς και διαβάζει ευχή να φυλάξει ο Θεός την μητέρα και το μωρό που γεννήθηκε από κάθε κακό και να τους αξιώσει να προσκυνήσουν τον επίγειο ναό του Θεού. Το κάνει αυτό, γιατί η μητέρα και το μωρό ανήκουν στο Θεό και την Εκκλησία του.
Την όγδοη μέρα ο ιερεύς επισκέπτεται ξανά το μωρό, ή η μαία το φέρνει στο ναό (που είναι το ορθότερο) και διαβάζει την ευχή της ονοματοδοσίας και εύχεται να συνδεθεί το ταχύτερο με την Εκκλησία και να μετέχει των μυστηρίων της.
Και την τεσσαρακοστή ημέρα πηγαίνει η μητέρα και το μωρό στο ναό. Η μητέρα πηγαίνει για να ξανασυνδέσει τη ζωή της με το ναό και εύχεται να την αξιώσει ο Θεός να μετέχει ξανά των μυστηρίων της Εκκλησίας μας, αφού πλέον καθαρίσθηκε κατά τα έθιμα της Παλαιάς Διαθήκης, και φέρνει το μωρό της που της το χάρισε ο Θεός για να το αφιερώσει σε κείνον. Όπως αφιέρωσαν ο Ιωακείμ και η Άννα την Παναγία μας. Το παίρνει ο ιερεύς και το φέρνει στο ιερό αν είναι αγόρι ή προ των πυλών του ιερού αν είναι κορίτσι και το προσφέρει στο Θεό λέγοντας «Εκκλησιάζεται ο δούλος ή η δούλη του Θεού…». Και μετά λέγει αυτό που είπε ο προφήτης Συμεών, όταν υποδέχθηκε τον Χριστό· «Νυν απολύεις τον δούλον σου, Δέσποτα, κατά το ρήμα σου εν ειρήνη…». Τι μεγάλη τιμή να λέγει ο ιερεύς τα λόγια του Συμεών, που είπε όταν είδε τον Χριστό, όταν αφιερώνεται το μωρό στο Θεό. Το σκέφθηκε κανείς από μας αυτό.
Αυτό που κάνει λοιπόν η κάθε μητέρα κατά το έθιμο τυπικά, πρέπει να το κατανοήσει και θεολογικά. Το παιδί είναι του Θεού και ανήκει σ’ αυτόν. Οι γονείς είναι απλώς οι κηδεμόνες και οι κατά Θεόν επίτροποι αυτού. Φυσικά δεν μπορούν όλα τα βρέφη να μείνουν στο ναό και να μεγαλώσουν εκεί. Πρέπει όμως η σύνδεση του μωρού με την Εκκλησία να παραμείνει άρρηκτη. Να το πηγαίνουν οι γονείς στην Εκκλησία, να φροντίζουν να μετέχει των αγίων μυστηρίων, των κατηχητικών συγκεντρώσεων για παιδιά, ν’ ασκείται στη νηστεία, να προσεύχεται, να διαβάζει την αγία Γραφή, τους πατέρες της Εκκλησίας, τους βίους των αγίων. Αν θελήσει αργότερα να γίνει μοναχός ή ιερεύς να μη το εμποδίζουν, αλλά να χαίρονται και ν’ αγάλλονται. Αν το κάνουν αυτό, τότε θ’ αξιωθούν της τιμής των γονέων της Παναγίας, του Ιωακείμ και της Άννας, και της χαράς που είχαν για την εξέλιξη του παιδιού τους, που το αφιέρωσαν στο Θεό και έπαιξε τόσο σημαντικό ρόλο στη θεία οικονομία, ώστε να καταστεί Παναγία και ανωτέρα κι αυτών των αγγέλων.
Η οριστική βέβαια αφιέρωση θα γίνει κατά το βάπτισμα, όπου ο νουνός θα υποσχεθεί εκ μέρους του μωρού προσωπικά ότι συντάσσεται με τον Χριστό και αποτάσσεται τον Σατανά. Όπως και η οριστική και προσωπική αφιέρωση της Παναγίας έγινε κατά την ώρα του ευαγγελισμού της. «Ιδού η δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου» (Λουκ.1,38).
Β΄. Οι δωρεές που απολαμβάνει ο πιστός.
Ήρθε ο Χριστός και σαρκώθηκε μέσα στη μήτρα της Παναγίας μας και έγινε η Παναγία μας ο καθαρώτατος ναός του Θεού, για να μας ελευθερώσει από την δουλεία της αμαρτίας και του θανάτου, αλλά και να μας ανακαινίσει ριζικά και απόλυτα. Και η ανακαίνιση του ανθρώπου επιτυγχάνεται ως γνωστόν με τη συμμετοχή του ανθρώπου στο απολυτρωτικό έργο του Χριστού που παρέχεται με το βάπτισμα. «Όσοι εβαπτίσθημεν εις Χριστόν εις το θάνατον αυτού εβαπτίσθημεν…ίνα ώσπερ ηγέρθη Χριστός…ούτω και ημείς εν καινότητι ζωής περιπατήσωμεν (Ρωμ. 6,3-4) θα πει ο Παύλος λίγα χρόνια μετά τον ευαγγελισμό της Θεοτόκου.
Η μεταμόρφωση που επιτελείται με το βάπτισμα είναι ριζική. Είναι απέκδυση και θάνατος του παλαιού ανθρώπου. Είναι νέα δημιουργία κατ’ εικόνα Θεού· είναι καινός τρόπος λοχείας· είναι παράδοξος τρόπος δημιουργίας εκ νέου του ανθρώπου. «Στη πρώτη δημιουργία του ανθρώπου χρησιμοποιήθηκαν ως υλικά νερό και χώμα. Στην δεύτερη χρησιμοποιούνται νερό και Άγιο Πνεύμα (Ε.Π.Ε. 13,114·131). Με το Άγιο Πνεύμα πλάθεται, μ’ αυτό δημιουργείται, όπως ακριβώς ο Χριστός στη μήτρα της παρθένου (Ε.Π.Ε. 22,204). Χωρίς συνουσία, χωρίς φυσική σπορά, όπως συνέβη και με τη γέννηση του Χριστού» αναφωνεί γεμάτος ενθουσιασμό ο άγιος Χρυσόστομος και συνεχίζει· «η γέννηση που συντελείται με το βάπτισμα αποτελεί επανάληψη και συνέχιση της δι’ Αγίου Πνεύματος γεννήσεως του Χριστού». Μετά το βάπτισμα το μωρό λαμβάνει επιπλέον χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος με το μυστήριο του χρίσματος.
Η ανακαίνιση που παρέχεται με το βάπτισμα και το χρίσμα ολοκληρώνεται με τη θεία ευχαριστία. Με το βάπτισμα γεννιέται ο καινούργιος άνθρωπος και με το χρίσμα χαριτώνεται. Με τη θεία ευχαριστία τρέφεται, όπως ακριβώς το νιογέννητο μωρό με το γάλα της μητέρας του. Στη θεία ευχαριστία δεν έχουμε απλή εν τη πίστει κοινωνία του σώματος του Χριστού αλλά πραγματική αυτού μετοχή. Ο πιστός αναμιγνύεται προς το σώμα του Χριστού, συμπλέκεται, συνυφαίνεται, συνοσιούται, ανακράται, μίγνυται, ενώνεται, θεούται (πρβλ. έργα Χρυσοστόμου, Ε.Π.Ε. 23,404). Συνεχίζεται έτσι στη θεία ευχαριστία το μυστήριο της ενσαρκώσεως του Χριστού. Όπως ακριβώς ενώθηκε ο Χριστός με την ανθρώπινη φύση στη μήτρα της παρθένου, έτσι με τον άρτο της θείας ευχαριστίας ενώνεται κάθε πιστός μ’ αυτόν (πρβλ. Χρυσόστομος, Ε.Π.Ε. 18Α,86).
Να λοιπόν τα μεγάλα και υπερφυή δώρα του Θεού στον άνθρωπο. Και είναι πράγματι μακαρία η κοιλία που βάστασε τον Χριστό μας και οι μαστοί που τον θήλασαν, αλλά είναι μακάριοι και οι απλοί πιστοί, που ακούνε το λόγο του Θεού, τον πιστεύουν και τον φυλάσσουν, μετέχοντας συγχρόνως των μυστηρίων της Εκκλησίας μας.
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ