Όταν πριν από μερικά χρόνια η αρμόδια υπουργός, η κυρία Γιαννάκου, ελάμβανε την απόφαση να θέσει φραγμό στην εισαγωγή προς φοίτηση σε ΑΕΙ και ΤΕΙ υποψηφίων, που δεν θα κατάφερναν να λάβουν κατά τις εξετάσεις βαθμό πάνω από τη βάση, η κοινή γνώμη επιδοκίμασε, σε γενικές γραμμές, το μέτρο. Βέβαια υπήρξαν και αντιδράσεις από φορείς και πολίτες, οι οποίοι συνειδητοποίησαν τις συνέπειες του μέτρου αυτού.

  Το μέτρο κατ’ αρχήν κρίνεται θετικό, αν και όχι αρκετό, ώστε να βελτιωθεί η τριτοβάθμια εκπαίδευση. Παρά το υποστηριχθέν ότι η υπουργός υπήρξε γενναία, καθώς δε δίστασε ενώπιον του πολιτικού κόστους, φρονούμε ότι το μέτρο στόχευε στην εξασφάλιση σπουδαστών για τα ιδιωτικά κολλέγια. Τα ιδιωτικά αυτά ιδρύματα ή παραρτήματα ξένων κρατικών πανεπιστημίων αναμφισβήτητα αποτελούν εμπορικές επιχειρήσεις παροχής γνώσεων και χορήγησης τίτλων επ’ αμοιβή. Και είναι αναμφισβήτητο ότι η επιχείρηση εκπαίδευση εξασφαλίζει σημαντικά κέρδη σε κοινωνίες που θεωρούν ακόμη ως οικογενειακή καταξίωση την επιτυχία των τέκνων και την ολοκλήρωση ανωτάτων σπουδών. Και επειδή οι επιχειρηματίες του είδους έχουν ισχυρές προσβάσεις στα ευρωπαϊκά κέντρα λήψης αποφάσεων πίεζαν επί σειρά ετών τις ελληνικές κυβερνήσεις να προχωρήσουν στην αναγνώριση των ιδιωτικών αυτών ιδρυμάτων και των τίτλων που χορηγούν. Ανίσχυρες να αντιδράσουν οι κυβερνήσεις μας, αδιαφόρησαν για το ότι αυτό είναι απαγορευτικό με βάση το ισχύον Σύνταγμα και προχώρησαν σε αναγνώριση κατά παράβαση αυτού.

  Θα μπορούσαμε να αναγνωρίσουμε το ελαφρυντικό των ασφυκτικών πιέσεων, σε εποχή που οι κυβερνήσεις έχουν παραδώσει την απορρέουσα από τον λαό ισχύ στα Διευθυντήρια του εξωτερικού, αν είχαν τουλάχιστον λάβει την απόφαση να υπαγάγουν και τα ιδιωτικά ιδρύματα στον θεσμό των πανελλαδικών εξετάσεων. Διότι πώς είναι δυνατόν μαθητής που κρίνεται μη ικανός για σπουδές σε δημόσιο ίδρυμα να εγγράφεται στη συνέχεια σε ιδιωτικό και να περατώνει τις σπουδές του; Αποδεικνύεται λοιπόν ότι, αν και το μέτρο είναι ορθό, ελήφθη εκ του πονηρού. Η Πολιτεία κατέστη προαγωγός της ιδιωτικής εκπαίδευσης στηρίζοντας την επιδίωξη κέρδους εκ μέρους επιχειρηματιών σε βάρος οικογενειών, των οποίων τα τέκνα δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις κύκλων σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

  Γράψαμε πιο πάνω ότι φορείς και πολίτες είχαν σπεύσει τότε να διαμαρτυρηθούν για το μέτρο. Οι κυριότεροι, πέρα από τα κόμματα που τάσσονται αναφανδόν και ξεκάθαρα κατά της ιδιωτικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ήσαν τα ΤΕΙ της χώρας, τα οποία διαισθάνονταν ότι σύντομα θα δέχονταν μειωμένο αριθμό σπουδαστών. Και αυτό δεν άρχισε να συμβεί. Ήδη υπάρχουν τμήματα, στα οποία δεν κατάφερε να εισαχθεί εφέτος ούτε ένας σπουδαστής, ενώ άλλα διαθέτουν ελάχιστο αριθμό, ώστε να καθίσταται προβληματική η λειτουργία τους. Είναι αναπόφευκτο τα τμήματα αυτά να κλείσουν, με σημαντικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη της επαρχίας, στην οποία έχουν σπαρεί πλείστες όσες σχολές ΤΕΙ για φθηνούς πολιτικούς σκοπούς, αφού η Πολιτεία διέπραξε ένα ακόμη σφάλμα ιδρύοντας ΤΕΙ και σε μεγαλουπόλεις που διέθεταν από δεκαετιών πανεπιστήμιο. Και πρέπει να τονίσουμε ότι τα ΤΕΙ πέραν των άλλων στόχων είχαν και αυτό της ανάσχεσης της ανεργίας πτυχιούχων διαφόρων κλάδων, που χειμάζονται στην σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα.

  Παράλληλα διαμαρτυρήθηκαν και οι εκπρόσωποι των τοπικών αυτοδιοικήσεων της χώρας, αλλά και πολλοί πολίτες που εξασφάλιζαν σημαντικό εισόδημα από την μετατροπή των ήσυχων επαρχιακών πόλεων σε πόλεις ζωηρών περί την διασκέδαση σπουδαστών. Τα ενοίκια των οικιών είχαν εκτιναχθεί στα ύψη. Πολυκατοικίες κτίστηκαν για να στεγάσουν τους σπουδαστές, τα μπαράκια πολλαπλασιάστηκαν και οι γονείς δαπανούσαν για τις σπουδές των τέκνων τους, σπουδές που θα τους εξασφάλιζαν τίτλο αβέβαιας, σε πολλές περιπτώσεις, πρακτικής αξίας.

  Τώρα όλα αυτά παρήλθαν. Κανένας επιχειρηματίας δεν έχει σκοπό να επενδύσει σε επαρχιακή πόλη. Όλοι, όσοι επιθυμούν να σπουδάσουν σε κολλέγια, οφείλουν να κατέλθουν στις δύο μεγαλουπόλεις. Έτσι αυτές θα γιγαντωθούν ακόμη περισσότερο και οι σπουδαστές θα υποστούν την αγριότερη εκμετάλλευση των μη εχόντων ηθικές αναστολές ιδιοκτητών των μεγαλουπόλεων. Η Πολιτεία θα ασκεί κάποιον τυπικό έλεγχο στα κολλέγια, κυρίως ως προς την καταλληλότητα των χώρων, και τίτλοι θα χορηγούνται αφειδώς. Τίτλοι με πολλή φαντασία για σύγχρονες ειδικότητες, κυρίως στον τριτογενή τομέα, τίτλοι στη μεγάλη τους πλειονότητα χωρίς αντίκρυσμα σε μια αγορά που εκδηλώνει έντονα τα στοιχεία ότι βρίσκεται κοντά στην κατάρρευση.

* * *

  Ήδη, από την ένταξή μας στην τότε ΕΟΚ, φάνηκε ότι η βιομηχανία μας δεν θα μπορούσε να αντέξει στα πλήγματα εκ του ανταγωνισμού. Στις ημέρες μας η βιοτεχνία πνέει τα λοίσθια εκ της μωρίας των διοικούντων την ΕΕ να αποδεχθούν την άνευ συνόρων (ελεύθερη την αποκαλούν) αγορά. Εκείνοι, που θα έπρεπε να πρωταγωνιστήσουν στη βιομηχανική ανάπτυξη, αναζητούν κάποια θέση στο Δημόσιο, κυρίως στην εκπαίδευση. Εκπαιδεύουν νέους, για εργασίες που δεν υπάρχουν.

  Η ενασχόληση με την πρωτογενή παραγωγή μειώθηκε τρομακτικά λόγω της μεταβολής των αντιλήψεων περί αυτήν, των αλλεπαλλήλων πληγμάτων εκ των αποφάσεων των Διευθυντηρίων και της εκμετάλλευσης των καρτέλ αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων.

  Τελικά, για πόσο ακόμη θα καλλιεργείται στη μέση ελληνική οικογένεια η ψευδαίσθηση ότι τα παιδιά πρέπει οπωσδήποτε να σπουδάσουν, ακόμη και όταν αποστρέφονται τα γράμματα; Και η Πολιτεία ως πότε θα επιτρέπει τους επιτήδειους να εξαπατούν τους νέους με ακριβές διαφημίσεις για εξασφάλιση επαγγελματικών προσόντων;

  Όταν ήμουν μαθητής, σε κάποιες πόλεις είχε επιχειρηθεί να ιδρυθούν ιδιωτικά Γυμνάσια. Υπήρχε και στην πόλη μου ένα. Πήγαιναν όσοι (ελάχιστοι) φοβούνταν ότι δεν θα αρκούσαν έξι έτη στο δημόσιο Γυμνάσιο για την περάτωση των σπουδών τους. Ενθυμούμαι, κάποια παραμονή εθνικής επετείου, κάναμε δοκιμές για την παρέλαση που θα ακολουθούσε. Κάποιος καθηγητής του δημοσίου Γυμνασίου αντικρίζοντας τον σημαιοφόρο και τους παραστάτες του ιδιωτικού Γυμνασίου κραύγασε (όντως κυνικά): “Περνούν οι διανοητικώς ανάπηροι”. Δυστυχώς έλαβε αμέσως την επιβεβαίωση από παραστάτη της σημαίας: “Είμαστε ανάπηροι πολέμου”.

  Πότε θα συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είμαστε όλοι για γράμματα; Και ο αγρότης και ο κτηνοτρόφος και ο τεχνίτης και ο εργάτης έχουν την αξία τους σε μια υγιή κοινωνία. Αλλά λησμόνησα η κοινωνία μας είναι ανιάτως πάσχουσα.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ

ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ